mezopotamya medeniyeti
- Bugün üzerinde yaşadığımız topraklar birçok medeniyete beşiklik etmiştir. Bu medeniyetler ( Sümerler, Hititler, Urartular, Ermeniler, Kürtler, Süryaniler, Türkler, Araplar vs.) bu coğrafyada çeşitli maddi ve manevi kültür kalıntıları bırakmışlardır. Dolayısıyla aşağıda belirtilen yer isimlerinin tümünün tek bir dile mal edilmesi doğru değildir. Fakat, Kürtlerin bu topraklardaki tarihi ile bu isimlerin anlamları ve etimolojik yapıları incelendiğinde, bu yerleşim yerlerinin adlarının büyük bir kısmının Kürtçe olduğu anlaşılacaktır. Tabi ki bu isimlerin, azımsanmayacak ölçüde Ermenice olduğunu da belirtmek gerekir. ( Muş, NorşÃ®n, Artemêtan, Til Garimo gibi).
ADIYAMAN: SEMSÛR
iLçELERi:
Gerger: Alduş
çelikhan: çîlikan
Kahta: Kolik
Gölbaşı: Serê Golan (Sergolan)
Besni: Bêhiştî
Samsat: şemîzînan
Sincik: Sincik
Tut: Tût
KAHRAMAN MARAş: GUMGUM - MEREş
iLçELERi:
Pazarcık: Bazarcixa Nûh
Andırın: Andirîn
Göksun: Goksun
Afşin: AvşÃ®n
Elbistan: Elbîstan
Türkoğlu: Kurdoxolî
Nurhak: Nûrheq
Ekinözü: Cela
çağlayancerit: Cirît
MALATYA: MELETÃŽ
iLçELERi:
Arapkir: Mutmur
Hekimhan: Hekîmxan
Arguvan: Erxevan (Tahir)
Darende: Arende
Akçadağ: Argan
Yeşilyurt: çirmik
Pötürge: şÃ®ro
Doğanşehir: Wêranşar
Yazıhan: Fethiye
Kale: Mestikana Jêr
Battalgazi: Meletiya Kevn
Kuluncak: Tirsekan
Doğanyol: Keferdiz
GAZiANTEP: DÃŽLOK
iLçELERi:
Nizip: Belkîs (Belqis)
Oğuzeli: Tîlbîşar
islahiye: ÃŽslahiye
Yavuzeli: çînçîn
Araban: Ereban
Nurdağı: Cebel-i Nûr
şehitkamil: Alêban
Karkamış: Gilgameş
şahinbey: Mezmaxor
şANLIURFA: RiHA
iLçELERi:
Ceylanpınar: Serê Kanî
Viranşehir: Wêranşar
Akçakale: Kaniya xezalan
Suruç: Pirsûs
Birecik: Bêrecûk
Halfeti: Xelfetî
Bozova: Heweng
Hilvan: Curnê reş
Siverek: Girê sor
Harran: Heran
ELAZIĞ: XARPÊT
iLçELERi:
Ağın: Axin
Alacakaya: Xulaman
Arıcak: Miyaran
Baskil: Baskîl
Karakoçan: Dep-Depe
Keban: Keban ( Zikrî)
Kovancılar: Qovançiyan
Maden: Mehden
Palu: Palo
Sivrice: Xox
DiYARBAKIR: AMED
iLçELERi:
Bismil: Bismil
çermik: çermûg
çinar: çinar
çüngüş: şankuş
Dicle: Pîran
Eğil: Gêl (Eglê)
Ergani: Dixan ( Erxenî)
Hani: Hêne
Hazro: Hezro
Kocaköy: Karaz
Kulp: Pasûr
Lice: Licê
Silvan: Farqîn
MARDiN: MÊRDÎN
iLçELERi:
Nusaybin: Nisêbîn
Midyat: Midyad
ömerli: Mehsert
Savur: Stewr
Mazıdağı: şemrex
Derik: Dêrika çiyayê Mazî
Kızıltepe: Qoser
Dargeçit: Kerboran
Yeşilli: Reşmil
SiiRT: SÊRT
iLçELERi:
Aydınlar: Tillo
Baykan: Hewêl- Xana hewêl
Eruh: Dih
Kurtalan: Misirc
Pervari: Berwarî
şirvan: Xizxêr-Kufra
BATMAN: ÊLiH
iLçELERi:
Sason: Qabilcewz
Kozluk: Hezo
Beşiri: Qubîn
Gercüş: Kercews
Hasankeyf: Heskîf
BiTLiS: BEDLÃŽS
iLçELERi:
Hizan: Xîzan-Hêzan
Mutki: Matkî
Tatvan: Tûx
Ahlat: Xelat
Adilcevaz: Elcewaz
Güroymak: NorşÃ®n
MUş: MÛş
iLçELERi:
Varto: Gimgim
Malazgirt: Milazgir (Kele)
Bulanık: Kop
Korkut: Beranik
Hasköy: Dêrxas
BiNGöL: çEWLiK
iLçELERi:
Adaklı: Azarpêrt
Genç: Dara Hênê
Kiğı: Gêxî
Karlıova: Kanîreş
Solhan: Bongilan
Yayladere: Xorxol
Yedisu: çêrme
TUNCELi: DÊRSiM
iLçELERi:
çemişgezek: çemîşgezek
Hozat: Xozat
Mazgirt: Mazgêrd
Nazımiye: Qisle
Ovacık: Pulur
Pertek: Pêrtag-Pêrtax
Pülümür: Pilemûriye
SiVAS: SÊWAS
iLçELERi:
Zara: Koçgirî
imranlı: Kamîlava
Kangal: Aranga
Koyulhisar: Mişaz
Gemerek: Gemerek
Suşehri: Endires
Altınyayla: Tonus
Hafik: Xafika Sebaset
Doğanşar: Tozanî
Yıldızeli: Norxan
şarkışla: Dolik
Ulaş: Tecer
Akıncılar: Ezbider
Gürün: Til Garimo
Divriği: Tefrike
Gölova: Axvanis
ERZiNCAN: ERZiNGAN
iLçELERi:
Tercan: Mama Xatun
üzümlü: çimîn
çayırlı: Mansî
Refahiye: Gêrcanis
Kemah: Kemah (Kemax)
iliç: Nahalê Zelal
Kemaliye: Egîn
Otlukbeli: Umtizî
ERZURUM: ERZiROM
iLçELERi:
Karayazı: Gogsî
Hınıs: Xinûs
Tekman: Tatos ( Tekmana şeqşeqê)
çat: çad
Aşkale: Eşqala Gexiyê (Aşkeleh)
Pasinler: Hesenkeleh
Horasan: Xoristan
Narman: ÃŽd
Tortum: Qela Tortûm
ispir: Êspîr
Oltu: Oltîsî
şenkaya: Olîlî ( Bardîz)
Olur: Qotarîs
Köprüköy: Avnik
Uzundere: Azord
Ilıca: Karêza Jor
Pazaryolu: Nûrgah
Aziziye: Azîziye
KARS: QERS
iLçELERi:
Kağızman: Qaqizman
Sarıkamış: Qamuşan
Digor: Têkor
Selim: Selîm
Susuz: Cilawûz
Arpaçay: Zarûşad
Akyaka: şÃ»rê Gel
IÄžDIR: ÃŽDiR- DEşTA REWANÊ
iLçELERi:
Aralık: Başan (Başko)
Tuzluca: Tozan ( Qulp)
Karakoyunlu: Têşberun
ARDAHAN: ERDÊXAN
iLçELERi:
çıldır: Zûrzûnan
Göle: Mêrdînîk (Golan)
Posof: Duxur
Hanak: Xenêk
Damal: Dêmal
AÄžRI: AGiRÃŽ- ARARAT
iLçELERi:
Patnos: Panos
Diyadin: Giyadîn
Hamur: Hewaran ( Xemûr)
Tutak: Dutax
Eleşkirt: Zêdkan
Taşlıçay: Avkevir
Doğubeyazıt: Bazîd
VAN: WAN
iLçELERi:
Bahçesaray: Mûks
çatak: şax
Gevaş: Westan
Gürpınar: Payîzava ( Xawa Sor)
Başkale: Elbak
özalp: Qelqelî
Muradiye: Bêgir
Erciş: Erdîş
Edremit: Artemêtan
çaldıran: Ebex
Saray: Mahmudiye
HAKKARi: COLEMÊRG
iLçELERi:
şemdinli: şemzînan
çukurova: çel
Yüksekova: Gever
şIRNAK: şiRNEX
iLçELERi:
Beytüşebap: (bkz: Elk)
idil: Hezex
Uludere: Qilaban
Güçlükonak: Basan
Silopi: Girkê Emo
Cizre: Cizîra Botan
tümünü gör